«Çурт-йĕр тата хула хутлăхĕ» наци проекчĕн тĕллевĕсем анлă. Çак шутра пурăнмалли çурт-йĕр строительствин калăпăшĕсене, хула тăрăхĕн хутлăхне ÿстересси, граждансене хăтлă хула хутлăхне йĕркеленĕ ĕçре тÿрремĕнех хутшăнма майсем туса парасси, пурăнма юрăхсăра тухнă çурт-йĕр фондне тĕллевлĕн чакарса пырасси. Çак наци проекчĕ 4 федераллă проектран тăрать: «Пурăнмалли çурт-йĕр», «Хăтлă хула хутлăхне йĕркелесси», «Пурăнма юрăхсăра тухнă çурт-йĕр фондне чакарасси», «Таса шыв». Çак программăсем Вăрмар муниципаллă округĕнче те пурнăçланса пыраççĕ.
Çамрăк çемьесене — патшалăх пулăшăвĕ
«Пурăнмалли çурт-йĕр» программăпа килĕшÿллĕн 2023 çулта 5 çамрăк çемьене 4347,0 пин тенкĕлĕх пурăнмалли çурт-йĕр е хваттер туянма, е çурт-йĕр строительстви валли социаллă тÿлевсем илме май паракан свидетельствăсене панă. Çак свидетельствăсемпе çамрăк çемьесем пуринпе те туллин усă курнă. Икĕ çемье пурăнмалли çурт-йĕр хăпартса лартнă: пĕрне — Чулкасра, теприне — Энĕшпуçĕнче. Тепĕр çемье Вăрмар округĕнчи Çĕнĕ Кавал ялĕнче пурăнмалли çурт туяннă. Пĕр çемье Шупашкарта хваттер илнĕ. Тепĕр çемье Шупашкарта ипотекăпа туяннă хваттершĕн тÿленĕ. Чулкас ялĕнчи нумай ачаллă Сидоровсен çемйи патшалăх пулăшăвĕпе усă курса çĕнĕ çурт хăпартса лартнă. Паянхи кун икĕ хутлă çак кил-çуртра йышлăн савăнса пурăнаççĕ /ÿкерчĕк çинче\.
2024 çулта çакăн йышши социаллă тÿлевсене илмешкĕн Вăрмар муниципаллă округĕ валли 3 460 863,42 тенкĕ уйăрнă. Пĕтĕмпе 4 çемьене хваттер туянма е пурăнмалли çурт-йĕр туянма 3 052 140,00 тенкĕлĕх свидетельствăсем панă. Хальхи вăхăтра Вăрмар муниципаллă округĕн администрацийĕнче 43 çамрăк çемье черетре.
Вăрмар поселокĕнчи Вокзальная урамĕнчи 14-мĕш çуртра пурăнакан граждансене авариллĕ тата пурăнма юрăхсăра тухнă çуртран куçарма «Чăваш Республикин ипотека корпорацийĕ» ятарлă застройщик» акционерлă обществăпа 8 хваттер туянма 20 472 011 тенкĕ те 60 пуслăх муниципаллă контракт йĕркеленĕ. Контрактпа килĕшÿллĕн 2023 çулта 8 хваттер туяннă: 4 хваттер Çĕнĕ Шупашкарта тата тепĕр 4 хваттерне — Вăрмар поселокĕнче.
Раççей Президенчĕ Владимир Путин:
«Пирĕн тĕллев — паянхи йышши пурăнмалли условисемпе килĕшÿллĕ хутлăх йĕркелесси, поселоксемпе хуласене çĕнетесси. Çав вăхăтрах вĕсен сăн-сăпатне тата истори еткерлĕхне упраса хăвармалла. Хулă хутлăхне çĕнетес ĕçре строительствăри малти технологисемпе тата материалисемпе, çĕнĕ архитектура мелĕсемпе усă курмалла».
Тĕп площаде хăтлăх кĕртеççĕ
Вăрмар поселокĕн центрĕнче ĕç шавĕ кĕрлет — кунта тĕп площаде хăтлăх кĕртессипе ĕçсем пыраççĕ. Вĕсене икĕ тапхăрпа пурнăçлама палăртнă. Пĕрремĕш тапхăрне пĕлтĕр пурнăçланă, хальхи вăхăтра — ĕçсен иккĕмĕш тапхăрĕ пырать. Тĕп площаде хăтлăх кĕртес проекта «Çурт-йĕр тата хула хутлăхĕ» наци проекчĕн «Хăтлă хула хутлăхне йĕркелесси» федераллă программи шайĕнче рейтинглă сасăлав ирттерсе суйланă. Пĕрремĕш тапхăрпа килĕшÿллĕн тĕп площадьре пĕтĕмпе 5 592 пин тенкĕлĕх ĕçсем пурнăçланă. Площадьре çутăпа тивĕçтерекен юпасене, бордюрсене кăларса илсе кайнă, йывăçсемпе тĕмсене касса территорине тасатнă, брусчатка сарнă. Иккĕмĕш тапхăрпа ĕçсене 5 037 пин тенкĕлĕх туса ирттерме палăртнă. Брусчатка сарса пĕтермелле, çутăпа тивĕçтермелле, территорие ешĕллетмелле, пĕчĕк архитектура формисем вырнаçтармалла. Кунта хальхи вăхăтра Шупашкар çыннисем — «Герса» тулли мар яваплă обществăн представителĕсем пиллĕкĕнтен вăй хураççĕ. 900 тăваткал метра яхăн лаптăка брусчатка сармалла вĕсен. Брусчатка сармалли никĕс хатĕрлеççĕ хальлĕхе. Сарса пĕтерсен вара çутă кĕртессипе, хунарсем лартассипе ĕçе тытăнмалла пулĕ. Контрактпа килĕшÿллĕн ĕçсене август уйăхĕччен вĕçлемелле.
Александр Николаевич ВИССАРИОНОВ, Вăрмарти территори пайĕн начальникĕ:
«Тĕп площадьри ĕçсем контрактпа килĕшÿллĕн планпа, вăхăтра пулса пыраççĕ. «Герса» тулли мар яваплă общество ĕçченĕсем - çамрăксем — хăйсене шанса панă ĕçе пур яваплăхпа тăрăшса пурнăçлаççĕ. Брусчатка сарасси – тĕп ĕç. Территорие ешĕллетесси кĕркуннене куçĕ тесе шутлатăп. Поселок куç умĕнче илемленсе пырать, çакă йăлтах «Хăтлă хула хутлăхне йĕркелесси» проектпа килĕшÿллĕн пулса пырать».
Кăçал та сасăлав иртрĕ
Кăçал та мартăн 15-мĕшĕ — апрелĕн 30-мĕшĕсенче çитес çул хăтлăлатмалли обществăлла территоришĕн сасăлав иртрĕ. Сасăлава 4 территори тăратнă пулнă: Вăрмар поселокĕнчи Ленин урамĕнчи сквер /интернационалист-салтаксене тата Çĕнтерÿçĕ-салтак ячĕпе лартнă асăну палăкĕсен территорийĕ\, Вăрмар поселокĕнчи Свердлов урамĕнчи парк, Кивĕ Вăрмар ялĕнчи Аслă Отечественнăй вăрçăра пуçĕсене хунисене асăнса лартнă палăк умĕнчи лаптăк, Раççей Хĕç-пăшаллă вăйĕсене асăнса лартнă Мăнçырма ялĕнчи аллея.
Сасăлав пĕтĕмлетĕвĕсем тăрăх «Раççей Хĕç-пăшаллă вăйĕсене асăнса лартнă Мăнçырма ялĕнчи аллея» объект çĕнтерÿçĕ пулса тăнă. Çак аллея истори еткерлĕхне упраса хăварма, Раççей Хĕç-пăшаллă вăйĕсен пĕлтерĕшне ÿстерме май парĕ. Унсăр пуçне кунта пирĕн район çыннисемпе хăнисемшĕн канмалли, уçăлса çÿремелли хăтлă та илĕртÿллĕ вырăн пулса тăрĕ. Проектпа килĕшÿллĕн ку территорие ешĕллетмелле, хăтлăлатмалла. Асăну палăкĕсемпе информаци стенчĕсем йышши пĕчĕк архитектура формисем пире историе, пирĕн ентешсен-хÿтĕлевçĕсен паттăрла ĕçĕсем çинчен аса илтерсех тăрĕç. Кунта паттăрсене асăнса, хисеп туса чечексем хумалли вырăн пулса тăрĕ. Эстетика тĕлĕшĕнчен илемлĕ, хăтлăх кĕртнĕ территори аллейăна хăйне майлă сĕм кĕртĕ. Çак ĕçсем йăлтах 2025 çулта пурнăçланĕç.
Шыв башнисене юсаççĕ
«Пурăнмалли çурт-йĕр» наци проекчĕн «Таса шыв» федераллă проекчĕпе килĕшÿллĕн Вăрмар муниципаллă округĕнче кăçал 8 ялта шыв башнисене тĕпрен юсама палăртнă: Чулкас, Кивĕ Вăрмар, Çÿлти Кинчер, Пинер, Энтрияль, Шăплат, Урнар, Çĕнĕ Кинчер ялĕсенче. Çак ĕçсене пурнăçлама укçа-тенкĕ уйăрса хăварнă, пĕтĕмпе — 20 681 360,00 тенкĕ.
Эвелина МИХАЙЛОВА
